دارکشی

 -دار کشی  لولایی
دار کشی لولائی ( یک روش دارکشی سنتی- کارگاهی است. در این روش فرش روی الوارهایی که کنار همچیده
میشود، میخکوب شده، با کشیده شدن اشکالات آن برطرف می .شود هر دستگاه دارکشی متشکل از دو سری الوار است
کهیکی از آنها ثابت و دیگری با کمک چندین لولای فلزی میتواند حول صفحه ثابت چرخش کند .
با توجه بهاینکه مدت زمان دارکشی نسبتاً طولانی و قالیهای معیوب زیاد میباشد ، کارگاههای مشهور و باطبع پرکار دارای
چندین دستگاه دارکشی میباشند. از طرفی چون ابعاد دستگاه دارکشی بزرگ می باشد فضای مورد نیاز هر دستگاه حداقل
۲۰ متر مربع می باشد ،) کارگاهها در چندین طبقه طراحی و ساخته میشود( سقف طبقه اول دستگاه دارکشی طبقه دوم
می باشد و غالبا در سه طبقه ساخته میشوند 

در کارگاههای سنتی عموما دو روش لولائی و تخته ثابت(شکل ۲ ( کنار یکدیگر قرار دارند . در مورد کجیهای کم وکوچک
از روش تخته ثابت (ماشین کش) و برای کجیهای زیاد از شیوه لولائی استفاده مینمایند.
-۲ -دار کشی  پرسی
این روش دار کشی  توسط آقای رحیم فروهر در قم ابداع و در سال ۱۳۷۴ به ثبت رسیده است. در این شیوه همانند دیگر
روشها، هدف مستقیم و موازی کردن فرش میباشد و همچون دیگر روشها دو پارامتر اصلی یعنی نگهداشتن و کشیدن فرش
محور اصلی کار قرار گرفته است . در این روش از میخ و تخته جهت ثابت نمودن قالی استفاده نمیشود و دستگاه کاملا”
فلزی است و روی پایههائی قرار گرفته که قابل تنظیم میباشند (در این روش، عمل دارکشی برخلاف دیگر روشها ایستاده
انجام میگیرد بنابراین پایه های دستگاه به نحوی طراحی شده اند که دارکش بتواند متناسب با قد خود ارتفاع دستگاه را
تنظیم تا صدمات ناشی از خم شدن و خستگی کار را کمتر نماید). مزیت این روش تدریحی بودن عمل کشش در فرش
میباشد بنابراین احتمال صدمه دیدن فرش وجود ندارد(منظور پارگی تار یا پود فرش میباشد). در این شیوه عمل کشیدن
توسط دنده و مارپیچ انجام میشود و با چرخش یک دور مارپیچ توسط بازوی آن فرش به اندازه یک گام کشیده میشود(
حدودا” سه میلی متر .) از طرفی چرخش مارپیچ توسط اپراتور و پس از کنترل با دست و چشم (با لمس کردن پشت فرش
و مشاهده نواحی که شل ویا شفت شده است) انجام میگیرد . در این شرایط کشش ناگهانی به فرش وارد نمیشود که
موجب آسیبدیدگی آن بشود . از طرفی در حین مراحل کشش مواد تثبیتکنندهای مثل نرم کنها و حتی در برخی از
دارکشیها رزینهائی به پشت فرش زده میشود و سپس با کمک حرارت از زیر دستگاه (که بر روی فرش اثر میگذارد و )
در برخی از موارد با دمیدن هوای گرم از روی دستگاه (که به پشت فرش دمیده میشود) آن را خشک کرده، این کشیدن و
افزودن تثبیت کننده ها در چندین مرحله موجب میشود برگشتپذیری کجی در فرش حتی پس از شستشوی آن به
حداقل برسد. میزان برگشتپذیری کجی در فرش پس از شستشو حدود بیست درصد میباشد برخی کارگاهها با این روش
دار کشی فرشهای صادارتی خود را برای کشورهائی که دارای رطوبت بالائی میباشند مثل ژاپن، آلمان و انگستان برای
یکسال ضمانت مینماید . در این روش برای نگهداشتن کناره فرش به جای میخ از فک استفاده میشود بنابراین صدمات
واشکالاتی که در روشهای میخی مانند ایجاد شکاف در پشت فرش، پارهشدن قسمتهایی از تار یا پود و یا هر دو علی
الخصوص در فرشهای ظریف و متراکم و نیز رنگ گرفتگی فرش به سبب زنگزدگی میخها دیده نمی شود.
۳ -دارکشی قلابکش
در این روش نیز همچون دیگر روشها ابتدا طول و عرض فرش در چند نقطه اندازهگیری میشود تا مقدار کجی و ناحیه آن
مشخص شود(شکل ۷ ( سپس اگر فرش دارای سرچله باشد سرچلهها را دسته دسته کرده (حدوداً هر هفت چله یک دسته
را تشکیل می دهد) و از این به بعد به دو روش عمل میشود اول اینکه دستهها را یکی در میان برگردانده و روی خواب
فرش قرار داده و سپس میلگرد فلزی به نام سیخو را بین آنها قرار داده و دستههای زوج و فرد متوالی را روی سیخو گره
میزنند، در روش دوم ابتدا دستههای زوج و فرد را گره زده ( می بایست ارتفاع گره ها یکسان باشد) سپس سیخو را از بین
آنها عبور می دهند (شکل ۶ .(برای اینکه ارتفاع گرهها یکسان بشود دارکش انگشت خود را بین دستهها قرار داده و حلقهای
ایجاد مینماید به انداز های که سیخو به راحتی از میان آنها عبور کند . اگر فرش دارای سرچله بلند نباشد و یا اینکه کجی
عرضی داشته باشیم (عرض فرش شیرازه می شود) با کمک سوزن و نخ پنبهای مقاوم کوکهایی میزنند(در کل عرض یا
طول) و با ایجاد حلقه نم هایی محلی برای قرار دادن سیخو ایجاد می ایند . این کوکها در یک راستا زده نمیشوند چون تنش
زیادی به یک چله (وقتی عرض فرش کشیده میشود) و یا یک پود ( وقتی طول فرش کشیده میشود) وارد میشود و
احتمال پارگی آن بالا مرود بنابراین کوکها روی دو خط فرضی که به موازات یکدیگرند به صورت یک در میان زده
میشو .ند تراکم کوکها با مقدار کجی نسبت مستقیم دارد یعنی جاهایی که کجی زیاد است تراکم آنها زیاد و با فاصلة
کمتری نسبت بهیکدیگر قرار میگیرند و بالعکس.